مقدمه:
با توجه به تایید چندین واکسن مختلف در دنیا در ماه های اخیر بحث واکسیناسیون و موضوعات مرتبط با آن بسیار اهمیت یافته است. تمام واکسن هایی که تاکنون مورد تایید واقع شده است دارای دو نوبت تزریق هستند. به عبارتی برای ایجاد اثربخشی لازم، حتما باید دو نوبت با فاصله زمانی معین، بسته به نوع واکسن تزریق شود. از سوی دیگر با توجه به محدودیت دسترسی به واکسن در برخی کشورها این مورد نیز مطرح است که اگر فردی به کرونا مبتلا شده باشد آیا باید هر دو نوبت را تزریق نماید یا یک نوبت تزریق هم برای او کافی است و می تواند به میزان ایمنی کافی برسد؟

شواهد علمی در زمینه پاسخ به این سوال:
براساس نظر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا علیرغم ابتلا به بیماری افراد بدون توجه به اینکه آیا قبلا به بیماری کووید مبتلا شده اند یا خیر باید واکسینه شوند. زیرا هنوز متخصصان از میزان حفاظت ایجاد شده پس از بهبود بیماری و نیز دوام ایمنی ایجاد شده در افراد اطمینان ندارند و گزارش هایی در خصوص ابتلاء مجدد افراد پس از ابتلاء به بیماری و بهبود از آن وجود دارد. سازمان جهانی بهداشت نیز هنوز تغییر پروتکل واکسیناسیون در افراد با سابقه ابتلا را توصیه نکرده است و با توجه به ابهامات در خصوص میزان و دوام ایمنی ایجاد شده در افراد مبتلا شده، پروتکل انجام واکسیناسیون در این افراد نیز باید همانند افراد مبتلا نشده باشد و لازم است واکسیناسیون در این افراد نیز در دو نوبت واکسن با فاصله زمانی معین بسته به نوع واکسن انجام گیرد. منابع مختلف دیگر نیز عنوان نمودند که میزان ایمنی طبیعی ایجاد شده در برابر ویروس پس از ابتلاء و اینکه تا چه زمانی پایدار باشد مشخص نیست و به احتمال زیاد تا زمانی که واکسن به صورت کامل دریافت نشود دوام نخواهد داشت. بنابراین در حال حاضر مناسبترین راه برای پیشگیری از ابتلا به کووید-19 انجام واکسیناسیون در همه افراد و با دو نوبت تزریق است.

نتیجه گیری:
به نظر می رسد در زمان حاضر با توجه به نبود اطلاعات دقیق و مطمئن در خصوص میزان و طول مدت ایمنی ایجاد شده در افراد بهبود یافته از بیماری کووید و امکان ابتلا مجدد به این بیماری، هنوز به طور رسمی پروتکل واکسیناسیون در افراد با سابقه بیماری تغییری نکرده و  تزریق هر دو نوبت واکسن برای این افراد نیز همانند افراد مبتلا نشده ضروری است.

منابع: