گفت و گو دکتر عباس استاد تقی زاده با رادیو سلامت با موضوع خودارزیابی تاب آوری کادر درمان در دوران کووید 19

به گزارش روابط عمومی دانشکده بهداشت، دکتر عباس استاد تقی زاده مدیر دپارتمان سلامت در حوادث و بلایا با رادیو سلامت درباره موضوع خودارزیابی تاب آوری کادر درمان در دوران کووید 19 گفت گو کرد.در ادامه خلاصه ای از این گفت و گو را می خوانیم.

خلاصه ای از گفت و گوی دکتر عباس استاد تقی زاده
-چطور میتوان تاب آوری را بصورت خودارزیابی مورد سنجش قرار دهیم؟
طبیعتا از فردی که بعنوان پرسنل بخش بهداشت و درمان مشغول فعالیت است، انتظار میرود به اقتضای شرایط کاری، تاب آوری بالاتری نسبت به سایر افراد جامعه داشته باشد .برای تعریف ساده از تاب آوری  لازم است سه حیطه های مشخص تاب آوری را تعریف کنیم:
1-میزان تحمل فرد:
یعنی فرد تا چه میزان تحمل فشارهای روانی و یا فشارهای کاری را دارد؟
2-وضعیت خنثی سازی :
اگر در شرایط محیطی، شغلی، روانی، شغلی و ... فرد، خللی ایجاد شد تا چه حد میتواند شرایط روانی،خانوادگی و اجتماعی خود را در حالت نرمال نگه دارد و فعالیتهای اساسی خود را ادامه دهد .
3-زمان لازم برای برگشت فعالیتها به وضعیت عادی:
اگر اختلال در مواردی که در بند 2 به آنها اشاره شد، سبب اخلال در فعالیتهای اساسی و حیاتی فرد شد، فرد به چه مقدار زمان نیاز دارد که به شرایط عادی برگردد؟
مجموع این سه حیطه ، مشخص کننده وضعیت تاب آوری یک فرد است .
ارزیابی وضعیت تاب آوری:
مسلما تا چیزی را مورد سنجش قرار ندهیم، نمیتوانیم آن را مدیریت کنیم .بسیار با این موضوع برخورد کرده ایم که برای حفظ مثلا سلامتی خود این کارها را انجام دهید اما سوال این است این اقدامات تجویزی، یا پرهیزی، چه معیار و مبنایی دارند؟
مثال : زمانی که نمیدانیم که فشار خون چقدر است؟ نرمال است ؟با لا است؟ یا پایین است؟ نمیتوانیم هیچ تجویزی داشته باشیم . بنابر این باید ابتدا تاب آوری را  بسنجیم و این سنجش خصوصا در پرسنل درمان اهمیت بسیار زیادی دارد.
 نکته دیگر بحث عدم توجه به بحث سلامت روان و ارایه خدمات روانی اجتماعی به پرسنل بهداشتی درمانی علیرغم اهمیت این موضوع است.
همواره یکی از گله های پرسنل درمان، عدم توجه به وضعیت و دغدغه های آنان بوده است .  توجه به اینکه حال این پرسنل که در خط مقدم ارایه خدمات هستند، چطور است و مدیران و برنامه ریزان چه برنامه ای برای ارتقای آن دارند، از اهمیت زیادی برخوردار است.
برای سنجش تاب آوری ابزارهای مختلفی وجود دارد که تعدادی از این ابزارها در فرهنگ ما قابل استفاده نیست چراکه مقوله تاب آوری یک موضوع وابسته به فرهنگ است . به همین جهت چند مطالعه در دانشگاه علوم پزشکی کردستان انجام شده است .

-کادر درمان چگونه میتوانند سطح تاب آوری خود را ارتقا دهند؟
معمولا برای ارزیابی تاب آوری کادر درمان در پنج محور اصلی این کار انجام میشود:
1-خودکارآمدی : یعنی اینکه فرد چقدر به خودش اعتماد دارد و میتواند خودش را مدیریت کند؟
2-اعتماد سازمان:یعنی فرد چقدر به سازمان، ساختار سازمانی خود، مدیران، سرپرستان، همکاران و سایر پرسنل اعتماد دارد؟یعنی صرفا تاب آوری روانی فرد برای مقوله تاب آوری کفایت نمی کند .
3-خود تنظیمی:میزان توانایی سازماندهی و مدیریت فرد توسط خودش و کمتر کمک گرفتن از دیگران
4-خود قانون مداری: میزان توجه و پایبندی به قوانین و مقررات
5-رضایت شغلی
در این میان، شاید بتوان گفت حیطه اول یا خودکار آمدی جایگاه مهمتری دارد .
بصورت بسیار ساده میتوان با پاسخدهی به سوالاتی که مطرح میشود از 1 تا 5  این پرسنل میتوان میزان تاب آوری خود را بسنجند:
در این زمینه 42 سوال مطرح میشود در پرسشنامه که فرد بصورت خودگزارش دهی  به هر یک از این سوالات نمره ای از  1 تا 5  اختصاص داده و در نهایت میزان تاب آوری خود را بصورت کلی و یا به تفکیک هر سوال مورد سنجش قرار میدهد و مشخص میشود در چه مواردی نیاز دارد تاب آوری خود را به شیوه های مختلف مدیریت نموده و ارتقا دهد .
از متغیرهایی که در پرسشنامه مورد سنجش قرار می گیرد میتوان به موارد ذیر اشاره کرد:
میزان کنترل استرس، آستانه تحمل فرد، سنجیده  عمل کردن فرد، میزان سخت کوشی فرد، میزان تسلط بر احساسات، میزان اعتماد به نفس، میزان ترس و واهمه از بعضی اقدامات (جسارت)، تصمیم گیری درست در شرایط اضطراری، توان تحمل فشارهای طولانی مدت، وضعیت خواب، میزان خلاقیت، میزان مهارت، میزان استفاده صحیح از تجهیزات، مدیریت زمان، تقسیم انرژی و مدیرت انرژی، تجربه، قدرت درک و تحمل صحنه های دلخراش و ...  .