جمعه 15 تیر 1403
EN
لوگو

دانشکده بهداشت

دانشگاه علوم پزشکی تهران

تغییر اقلیم چگونه بر کیفیت و کمیت آب تاثیر می گذارد ؟

تغییرات اقلیمی از جمله چالش‌های اصلی جهان امروز است که تأثیرات عمیق و گسترده‌ای بر محیط زیست، اقتصاد و سلامت جامعه‌ها دارد. یکی از اثرات اصلی تغییرات اقلیمی، تأثیر آن بر منابع آب است که در تعیین پایداری و بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها نقش بسزایی دارد. در این مقاله، تأثیرات تغییرات اقلیمی بر منابع آب را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های موجود بررسی می‌کنیم و اهمیت تدابیر پیشگیرانه و تطبیقی را برای مدیریت منابع آب و حفظ سلامت عمومی بررسی می‌کنیم

این مطلب از وبگاه مرکز تحقیقات تغییر اقلیم و سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران با آدرس https://cchrc.tums.ac.ir/Zmnso نقل شده است.

 

تغییرات اقلیمی از جمله چالش‌های اصلی جهان امروز است که تأثیرات عمیق و گسترده‌ای بر محیط زیست، اقتصاد و سلامت جامعه‌ها دارد. یکی از اثرات اصلی تغییرات اقلیمی، تأثیر آن بر منابع آب است که در تعیین پایداری و بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها نقش بسزایی دارد. در این مقاله، تأثیرات تغییرات اقلیمی بر منابع آب را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های موجود بررسی می‌کنیم و اهمیت تدابیر پیشگیرانه و تطبیقی را برای مدیریت منابع آب و حفظ سلامت عمومی بررسی می‌کنیم.

 
 

 

تغییرات اقلیمی می‌توانند بر کمیت آب موجود در مخازن مختلف مانند رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، زمینهای زیرزمینی و منابع آب زیرزمینی تأثیر گذار باشند. این تأثیرات می‌توانند به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم اتفاق بیافتند. در زیر به توضیح بیشتری و مثال‌هایی از اثر تغییرات اقلیمی بر کمیت آب پرداخته خواهد شد:

 

 

۱تأثیر مستقیم بر کمیت آب:

کاهش بارش: افزایش دما و تغییر الگوی بارش می‌تواند به کاهش میزان بارش در مناطق خاص منجر شود. این کاهش بارش می‌تواند منجر به کمبود آب در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها، کاهش سطح آب زیرزمینی و حتی تخریب کامل منابع آب در برخی مناطق شود.

ذوب یخچال‌ها: افزایش دما می‌تواند به ذوب یخچال‌ها و کاهش حجم برف و یخ در مناطق قطبی منجر شود. این کاهش حجم یخ و برف می‌تواند به افزایش حجم آب دریاها و سطح آب زیرزمینی منجر شود.

۲تأثیر غیرمستقیم بر کمیت آب:

افزایش تبخیر: افزایش دما می‌تواند به افزایش نرخ تبخیر آب از سطح زمین منجر شود. این افزایش تبخیر می‌تواند منجر به کاهش مقدار آب موجود در رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، و حتی آب زیرزمینی شود.

تغییر الگوی بارش: تغییر الگوی بارش می‌تواند به افزایش یا کاهش مقدار آب موجود در مخازن آبی منجر شود. برای مثال، افزایش مقدار بارش در یک منطقه می‌تواند به افزایش مقدار آب در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها منجر شود، در حالی که کاهش بارش می‌تواند به کمبود آب و کاهش میزان آب موجود در این مخازن منجر شود.

مثال: تغییرات اقلیمی در نواحی مانند منطقه خشکسالی کالیفرنیا در ایالات متحده می‌تواند به کاهش بارش و افزایش دما منجر شود. این افزایش دما و کاهش بارش می‌تواند به کاهش میزان آب موجود در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها، کاهش سطح آب زیرزمینی، و کمبود آب برای کشاورزی و مصارف دیگر در این منطقه منجر شودبه‌طور کلی، تغییرات اقلیمی می‌توانند به تغییرات چندگانه در کمیت آب موجود در مخازن مختلف منابع آب منجر شوند که ممکن است به تخریب منابع آب، کاهش توانایی استفاده از منابع آب، و افزایش خطرات بهداشتی برای جوامع محلی و موجودات زنده در محیط زیست آبی منجر شود.

تغییرات اقلیمی می‌توانند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر کیفیت آب تأثیر بگذارند. این تأثیرات می‌توانند از تغییرات فیزیکی و شیمیایی آب تا تأثیرات بر سلامت انسان‌ها و موجودات زنده در محیط‌های آبی متنوع باشند. در زیر به توضیح بیشتری و مثال‌هایی از تأثیرات تغییرات اقلیمی بر کیفیت آب پرداخته خواهد شد:

۱تغییرات در دما و مقادیر بارش:

افزایش دما: افزایش دمای هوا می‌تواند باعث افزایش دمای آب‌های سطحی و آبهای زیرزمینی شود. این افزایش دما می‌تواند به تغییرات در رفتار شیمیایی آب منجر شود، مانند افزایش نرخ تبادل مواد شیمیایی و افزایش غلظت عناصر مختلف در آب.

تغییرات در الگوی بارش: تغییر الگوی بارش می‌تواند منجر به کاهش یا افزایش مقدار آب موجود در محیط‌های آبی شود. این تغییرات می‌توانند به تغییرات در غلظت مواد شیمیایی موجود در آب و حتی به افزایش رواناب و آبگرفتگی مواد آلی از خاک منجر شود که ممکن است به افزایش آلودگی آب منجر شود.

۲تغییرات در سطح دریا:

افزایش سطح دریا: تغییرات اقلیمی می‌توانند به ذوب یخچال‌ها و افزایش سطح آب دریاها منجر شود. این افزایش سطح آب دریا می‌تواند به ورود آب شور به منابع آب شیرین زیرزمینی و ساحلی و افزایش شوری آب دریاها منجر شود که می‌تواند منجر به کاهش توانایی استفاده از آب شیرین و به‌طور مستقیم به تخریب منابع آب بشری منجر شود.

۳پدیده‌های طبیعی افزایش یافته:

سیل و خشکسالی: تغییرات اقلیمی می‌توانند به تغییرات در الگوی بارش و افزایش فراوانی سیلاب‌ها و خشکسالی‌ها منجر شود. این پدیده‌ها می‌توانند باعث حملات آبی، حملات خاک‌بادی، و افزایش آلودگی آب در محیط‌های آبی شوند.

۴آلودگی هوا و آب:

افزایش آلودگی هوا: تغییرات اقلیمی می‌توانند به افزایش آلودگی هوا از طریق افزایش تعداد و شدت طوفان‌ها، خشکسالی‌ها، و حریق‌های جنگلی منجر شود که ممکن است به افزایش مواد آلاینده موجود در آب منجر شود.

آلودگی آب: تغییرات اقلیمی می‌توانند به تغییرات در الگوی بارش، ذوب یخچال‌ها، و افزایش آلودگی هوا و خاک منجر شود که ممکن است منجر به افزایش آلودگی آب‌های سطحی و آبهای زیرزمینی شود.

به‌طور کلی، تغییرات اقلیمی می‌توانند به تغییرات چندگانه در کیفیت آب منابع آب منجر شوند که ممکن است به تخریب منابع آب طبیعی، کاهش توانایی استفاده از منابع آب، و افزایش خطرات بهداشتی برای انسان‌ها و موجودات زنده در محیط‌های آبی منجر شود.

 

تدابیر پیشگیرانه و تطبیقی:

مدیریت مصرف آب: افزایش آگاهی عمومی درباره مدیریت مصرف آب، استفاده بهینه از منابع آب و ارتقاء کارایی سیستم‌های آبیاری به‌منظور کاهش تلفات آب.

توسعه سیستم‌های مدیریت منابع آب: توسعه سیستم‌های مدیریت آب منطقه‌ای و بین‌المللی با تأکید بر همکاری بین‌المللی و توافقات مشترک برای مدیریت منابع آب مشترک.

ارتقاء زیرساخت‌های آبیاری و زهکشی: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های آبیاری و زهکشی با استفاده از فناوری‌های نوین و مدیریت هوشمند برای بهبود بهره‌وری منابع آب.

حفاظت از منابع آب: ارتقاء برنامه‌ها و سیاست‌های حفاظت از منابع آب مانند حفاظت از حوزه‌های آبخیز و ارتقاء استانداردهای محیط زیستی برای حفاظت از منابع آب.

 

نتیجه‌گیری:

تغییرات اقلیمی با تأثیرات عمیقی بر منابع آب و به‌طور کلی بر سلامت جامعه‌ها و محیط زیست دارد. تدابیر پیشگیرانه و تطبیقی، از جمله مدیریت مصرف آب، توسعه سیستم‌های مدیریت منابع آب، ارتقاء زیرساخت‌های آبیاری و زهکشی، و حفاظت از منابع آب، می‌تواند به کاهش تأثیرات منفی تغییرات اقلیمی بر منابع آب کمک کند و به توسعه پایدار و حفظ سلامت جامعه‌ها کمک کند.

عباس استادتقی زاده
تهیه کننده:

عباس استادتقی زاده