با توجه به نتایج به دست آمده از مطالعه سهیلا حبیبی و همکاران تعیین سروتایپ ها در هر منطقه می تواند رویکرد به کارگیری نوع واکسن را تحت تاثیر قرار دهد. این امکان وجود دارد که سروتایپ هایی که  در یک منطقه یا قاره به شکل غالب حضور دارند پس از گذشت چند سال به دلیل مقاومت های آنتی بیوتیکی تغییر کنند و بر رویکرد استفاده از یک واکسن به دلیل مقاومت تاثیر بگذارند.
به همین منظور با سهیلا حبیبی دانشجوی کارشناسی ارشد بخش میکروب شناسی پزشکی گفت و گویی صمیمانه داشته ایم:
 

با سلام و تبریک خدمت شما به مناسبت دفاع از پایان نامه کارشناسی ارشد لطفا راجع به موضوع پایان نامه و اهمیت انتخاب این موضوع توضیحاتی بفرمایید.

سلام موضوع مورد بررسی من ضرورت به کارگیری واکسن PCV-13 و نقش آن در کاهش عفونت های پنوموکوکی بوده که با توجه به این مسئله که باکتری استرپتوکوکوس پنومونیه به‌عنوان باکتری کامنسال دستگاه تنفسی فوقانی انسان شناخته می شود، با این حال قادر است عفونت‌های تهدید کننده ی حیات از قبیل مننژیت و سپتیسمی را ایجاد نماید.  WHO در سال 2017، سویه‌های مقاوم به پنی‌سیلین را، در گروه پاتوژن‌های حائز اهمیت قرار داده و بر لزوم پیش‌گیری از این عفونت‌ها تأکید کرده است. سالانه حدود 500 هزار کودک زیر 5 سال که هدف اصلی واکسیناسیون محسوب می‌شوند، در اثر ابتلا به عفونت‌های پنوموککی جان خود را از دست می‌دهند. در سال 2010 در ایران میزان مرگ و میر مرتبط با عفونت های پنوموکوکی در نوزادان 5/2 درصد گزارش شده است و به طور قطع  تا کنون به دلیل عدم پیشگیری و گسترش سویه های مقاوم به آنتی بیوتیک های انتخابی، افزایش یافته است.

از ﺳﺎل 1997-1996 شبکه آسیایی نظارت بر پاتوژن‌های مقاوم (ANSORP) نظارت بر ایزوله‌های بالینی پنوموکوک‌ را در 14 ﮐﺸﻮر آﺳﯿﺎﯾﯽ، ﺳﺎزﻣﺎن داده اﺳﺖ. ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﯾﻦ ﺷﺒﮑﻪ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی آﺳﯿﺎی ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﯽ، ﻫﺸﺪار ﺟﺪی در ﻣﻮرد ﻇﻬﻮر ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮﮐﮏ‌ﻫﺎی ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ اﯾﺠﺎد ﮐﺮده و روﻧﺪ ﮔﺰارﺷﺎت آن در ﺳﺎل‌ﻫﺎی ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﻧﺸﺎن دهنده‌ی افزایش ﻣﯿﺰان ﻣﻘﺎوﻣﺖ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﯽ به وﯾﮋه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ و ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی آﺳﯿﺎﯾﯽ می باشد. به واسطه‌ی این مطالعات، در اﯾﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ اقدامات جدی جهت ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ روﻧﺪ مقاومت آنتی‌بیوتیکی آﻏﺎز ﺷﺪ. ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ تاکنون اﯾﺮان در عضویت این شبکه قرار نگرفته است.

به‌کارگیری واکسن‌های پنوموکک در سراسر جهان کاهش چشم‌گیر در بروز عفونت‌های پنوموکوکی و استفاده‌ی نادرست از آنتی بیوتیک‌ها افزایش عود عفونت را به دنبال داشته است. اهمیت بیماری‌ها و مرگ و میر ناشی از عفونت‌های پنوموکوک تا حدی است که طبق توصیه‌ی WHO، از سال 2006 واکسن کونژوگه پنوموکوکی به برنامه‌ی دائمی ایمن سازی کودکان اضافه شده است. در حال حاضر واکسن‌های پنوموککی در برنامه‌ی واکسیناسیون ملی ایران قرار ندارند و تنها به افراد با ریسک بالای ابتلا شامل: افراد مسن بستری در ICU و مبتلایان به نقص سیستم ‌ایمنی پیشنهاد می‌شود.

در بررسی بیماری‌های ناشی از پنوموکوک چند نکته اهمیت دارد: اکثر مشکلات ناشی از این باکتری در طی سال‌های اخیر، به دلیل بروز و افزایش شدید میزان مقاومت به بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌هایی است که نقش کلیدی در درمان عفونت‌های ناشی از این باکتری را دارند، مانند بتالاکتام‌ها و ماکرولیدها. از طرفی این باکتری دارای سروتایپ‌های متعدد بوده که نوع آن اهمیت ویژه‌ای در شدت و نوع بیماری دارد؛ به عبارت دیگر سروتایپ باکتری، تعیین کننده‌ی پتانسیل باکتری در ایجاد عفونت‌های تهاجمی یا غیر‌تهاجمی می‌باشد و سروتایپ باکتری نسبت به زمینه‌ی ژنتیکی باکتری تأثیر بیشتری بر نوع تظاهرات بالینی دارد. از آنجایی که تایپ‌های مختلف از نظر نوع عفونت، بیماری‌زایی و مقاومت آنتی‌بیوتیکی متفاوت هستند، بررسی فراوانی سروتایپ‌ها در سنین مختلف و ارتباط هر سروتایپ با نوع عفونت و مقاومت آنتی‌بیوتیکی حائز اهمیت است.

لطفا بفرمایید تعیین فراوانی سروتایپ های موجود در واکسن pcv-13 چه کمکی به حوزه بالین می کند؟

تعیین فراوانی سروتایپ‌های موجود در واکسن PCV-13 این امکان را به ما می دهد، پتانسیل پوشش واکسن‌های کونژوگه را تعیین نموده و جهت انتخاب واکسن مناسب اقدام نماییم. به طور کلی به‌کارگیری واکسن‌های کونژوگه موجب کاهش عفونت‌های پنوموکی و ایجاد ایمنی اکتسابی در دریافت‌کنندگان واکسن شده است. . از طرفی این واکسن نسبت به واکسن 23 ﻇﺮﻓﯿﺘﯽ ﭘﻠﯽ ﺳﺎﮐﺎرﯾﺪی ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮﮐﯽ (Pneumovax) ﮐﺎراﯾﯽ بیشتری دارد. واکسنPPV-23  در کودکان زیر 2 سال که مخزن اصلی پنوموکوک محسوب می‌شوند، ﻣﻮﺛﺮ ﻧﯿﺴﺖ. همچنین ﻋﻔﻮﻧﺖ‌ﻫﺎی ﻏﯿﺮﻣﻬﺎﺟﻢ ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮﮐﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﻏﯿﺮﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻤﯿﮏ، و ﻧﺎﻗﻠﯿﺖ ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮک را ﻣﻬﺎر ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ، ﮐﻪ ﻣﻮرد دوم اﺑﺰار اﺻﻠﯽ اﻧﺘﺸﺎر ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮک ﻫﺎی ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ دارو اﺳﺖ.

لطفا بفرمایید در این مطالعه جهت تعیین سروتایپ ها از چه روش مولکولی و به چه علت استفاده کردید؟

در این مطالعه جهت تعیین سروتایپ های باکتری پنوموکوک، روش Multiplex PCR، توصیه شده توسط CDC به کار برده شده است. این روش نسبتاً سریع و ارزان بوده و نتایج آن از صحت کافی برخوردار می‌باشد.

سروتایپ‌های شایع در مطالعه‌ی ما به ترتیب فراوانی شامل: 23F، 14، 3،  19F و 19A بودند. این سروتایپ‌ها با یافته‌های قبلی در ایران مطابقت دارند. بنابر این  می‌توان ادعا کرد تایپ‌های در گردش در ایران تا حد زیادی محدود به سروتایپ های تحت پوشش واکسن PCV-13 می باشند.

پوشش سروتایپی واکسن PCV-13 در  این مطالعه حدود 83 درصد تعیین شده است.  برای کودکان زیر 5 سال نیز که هدف اصلی واکسیناسیون هستند، میزان پوشش دهی قابل قبولی (80%) تعیین گردید. از این رو به کارگیری واکسن PCV-13، کاهش چشم گیر ابتلا به عفونت های پنوموکوکی را به دنبال خواهد داشت.توصیه می شود سروتایپ های کپسولی پنوموکوک با استفاده از طراحی پرایمرهای پوشش دهنده کلیه سروتایپ ها تعیین هویت گردند. این مهم باید به صورت غربالگری مستمر جهت تعیین کارایی واکسن پنوموکوک در پوشش سروتایپ های این پاتوژن خطرناک صورت گیرد.

لازم به ذکر است که پایش بیماری‌های قابل پیش‌گیری به واسطه ی اطلاعات حیاتی در ارتباط با میزان شیوع عفونت و همه‌گیر شناسایی بیماری، زمینه‌ی سیاست‌گذاری صحیح در امر پیش‌گیری و درمان را فراهم می آورد. توصیه‌ی  استفاده از واکسن موثر در هر کشور از جمله‌ی این موارد می باشد.

در پایان از اساتید راهنما و مشاور خود کمال تشکر را دارم.

گروه پاتوبیولوژی هم برای شما آرزوی موفقیت روز افزون را دارد. و این موفقیت بزرگ را به شما تبریک عرض می نماید.

باتشکر از شما