مقدمه:
پس از گذشت  بیش از یک سال از شروع همه گیری کووید-19، با وجود پیشرفت های چشم گیر در زمینه واکسن ها، اکنون چالش های جدیدی در حال نمایان شدن هستند. جهش های رخ داده در نوع اولیه ویروس این قابلیت را دارد که شدت بیماری زایی و انتقال بیشتری داشته باشند و در نتیجه مقابله با پاندمی را دشوارتر می کنند. در این جا قصد داریم به بررسی ردیابی جهش های ویروس در سطح جهان و میزان اهمیت آنها بپردازیم.
شواهد موجود:
رخ دادن جهش ها در اکثر ویروس ها پدیده ای رایج است. این جهش ها تا زمانی که تاثیری بر نحوه تعامل آنها با بشر نداشته باشد، عموما به چشم نمی آیند. بسیاری از ویروس ها جهش پیدا می کنند و بدون مطلع شدن انسان ها از بین می روند. نمونه ی شناخته تر این دسته جهش ها، انواع جدید ویروس آنفلوانزا است که سالانه در نقاط مختلف جهان به وجود می آید و به همین دلیل افراد با شرایط خاص هر سال باید واکسن مربوط به آن ویروس جهش یافته را دریافت کنند. در بسیاری از کشورها، با استفاده از نمونه گیری های تصادفی در مناطق مختلف، به پایش وضعیت این جهش ها و بررسی تاثیر آن بر رفتار ویروس پرداخته می شود. رویکرد دیگر، مشاهده رفتار جدیدی از ویروس در یک منطقه و سپس بررسی برای وجود جهش است. برای مثال بروز یک موج جدید از کووید-19 در کشوری که اقدامات بهداشتی و مهارکننده انجام داده و رفتار مردم تغییر خاصی نکرده است، می تواند سیگنالی از وجود نوعی جهش باشد. اهمیت هر یک از این جهش ها ناشی از تغییری است که بر رفتار ویروس دارد. از جمله مهم ترین فاکتور ها می توان به انتقال پذیری بین افراد، شدت بیماری زایی، میزان مرگ، مخفی شدن در آزمایش ها، مقاومت در برابر دارو ها و واکسن ها اشاره کرد. تغییر هر یک از این ویژگی ها به طوری که به نفع ویروس و به ضرر سلامت انسان ها باشد، میزان اهمیت آن جهش را نشان می دهد. در مقابل در صورتی که جهش تاثیری بر فاکتورهای مهم وابسته به سلامت میزبان (انسان) نداشته باشد، بطور کلی دارای اهمیت زیادی نخواهد بود.
نتیجه گیری:
با آزمایش های تصادفی یا با مشاهده موج جدید، بدون تغییر جدی در شرایط بهداشتی جامعه، می توان پی به وجود جهش های قابل توجه برد. فاکتورهایی همچون انتقال پذیری بین افراد، شدت بیماری زایی، میزان مرگ، مخفی شدن در آزمایش ها، مقاومت در برابر دارو ها و واکسن ها می توانند بیان کننده اهمیت جهش صورت گرفته باشند.
منابع: